De overheid verstrekt vanaf oktober 2017 jodiumtabletten aan 1,2 Nederlandse huishoudens die in een straal van 100 kilometer van een kerncentrale wonen. Zodat u in het geval van een kernramp direct beschikt over deze tabletten. Maar...wat is precies de zin van jodiumtabletten? En hebben die wel enig nut bij een Fukoshima-achtig kernongeval?
De jodiumtablet is een extra beschermingsmiddel
Bij een ramp met een kerncentrale komen er tientallen soorten radioactieve stoffen vrij. Die kunnen we helaas niet opvangen, neutraliseren, blokkeren of opslaan. U kunt ze niet ruiken, proeven, zien of horen. Deze stoffen veroorzaken stralingsziekten en soms kanker. Het enige wat we kunnen doen is schuilen en evacueren. Maar daarnaast hebben we ook ‘de jodiumtablet’.
Waarom jodiumtabletten?
Jodiumtabletten bieden bescherming tegen radioactief jodium dat bij een kernramp kan vrijkomen. De schildklier is een orgaan dat constant jodium nodig heeft om goed te functioneren. Wanneer er radioactief jodium in de lucht zit, neemt de schildklier dit op. Op de langere termijn kan hierdoor schildklierkanker ontstaan. Jodiumtabletten zorgen ervoor dat de schildklier 'gezonde' jodium opneemt en zo verzadigd raakt. Op die manier neemt de schildklier de radioactieve jodium niet meer op. De radioactieve jodium die het lichaam bereikt, verlaat dan het lichaam zonder schade aan te richten.
De jodiumtabletten hebben alleen zin voor mensen tot en met veertig jaar en vooral voor kinderen en zwangere vrouwen. Bij radioactieve straling is de kans op ontwikkeling van schildklierkanker bij kinderen veel groter dan bij oudere mensen. De tabletten werken ook alleen als u ze op het juiste moment inneemt. Dus niet te vroeg en zéker niet te laat. Bij een kernramp geeft de overheid via uw mobiele telefoon (NL-Alert), crisis.nl en de calamiteitenzender aan wanneer het juiste tijdstip voor inname is.
Wie krijgt deze jodiumtabletten?
De overheid verstrekt de tabletten aan mensen tot en met veertig jaar die binnen de 0 tot 20 kilometer van een kernreactor wonen. Ook huishoudens met kinderen tot 18 jaar die binnen de 20 tot 100 kilometer van een kernreactor wonen krijgen de tabletten. De overheid heeft deze risicogroep bepaald aan de hand van de afstand met de kernreactor, de leeftijd en de werking van de schildklier. Hoe verder u van de kernreactor af woont, hoe kleiner de kans is op blootstelling aan radioactief jodium. Hoe ouder u bent, hoe kleiner de kans is op het ontwikkelen van schildklierkanker.
Alle zwangere vrouwen mogen jodiumtabletten kopen bij apotheken en drogisterijen. Zij behoren ook tot de doelgroep. Bij een kernramp kunnen zij de tabletten innemen om het ongeboren kindje te beschermen. De verloskundige of gynaecoloog heeft hier meer informatie over. Wilt u voor de zekerheid ook jodiumtabletten in huis? Dan mag u die natuurlijk gewoon aanschaffen bij de apotheek.
Waar bewaart u de jodiumtabletten?
U bewaart de jodiumtabletten in uw medicijnkastje of op een andere centrale plek. Het is belangrijk dat ze schoon en droog blijven en u ze op kamertemperatuur bewaart. Bedenk u wel dat áls er een kernramp plaatsvindt, u uzelf en familieleden eerst in veiligheid brengt. Eerst schuilen of evacueren. U heeft namelijks niets aan de jodiumpillen als u wordt blootgesteld aan radioactieve straling en andere gevaarlijke stoffen. Zorg er wel voor dat u in geval van nood snel bij het medicijnkastje kunt en zoeken van de tabletten voorkomt. Leg ze dus te allen tijde op een centrale plek.
Jodiumtabletten in huis: zin of onzin?
Heeft het nou zin om jodiumtabletten in huis te hebben? Ja, het heeft zin voor mensen die binnen een straal van 100 kilometer van een kerncentrale wonen én jonger zijn dan veertig jaar. Redt het jodiumtablet levens? Dat niet per sé. Het jodiumtablet zorgt er alleen voor dat radioactief jodium niet wordt opgenomen door de schildklier (mits u ze op het juiste tijdstip inneemt). De tabletten hebben geen nut bij gevaarlijke radioactieve straling en andere schadelijke stoffen die vrijkomen bij een kernexplosie. Het allerbelangrijkste is dan ook dat u zichzelf in veiligheid brengt. In uw woning met alle deuren en ramen dicht, of door te evacueren uit het getroffen gebied. Jodiumtabletten zijn geen eerste hulpmiddel. De schildklierkanker onstaat immers op de lange termijn en niet tijdens de ramp.
De overheid benadrukt echter dat de kans op een kernramp niet groter is dan voorgaande jaren. Met de distributie van jodiumtabletten volgt Nederland de richtlijnen van het Internationaal Atoom en Energie Agentschap.
Wat kunt u zelf doen bij een kernramp?
Het is logisch dat mensen in paniek raken bij een grote (kern)ramp. Weet u nog niet de ernst van de situatie? Dan is het belangrijk om in uw woning te blijven. Sluit deuren, ramen, de ventilatieroosters en afzuigkap. Zet uw radio of televisie aan en houdt uw mobiele telefoon bij de hand.
Moet u bij de ramp uw woning verlaten? Zorg er dan voor dat u alleen het broodnodige meeneemt. U moet immers zo snel mogelijk evacueren. Sluit het gas, water en elektriciteit af en doe uw woning op slot. Controleer ook of uw buren op de hoogte zijn van de evacuatie. Breng elkaar in veiligheid.
Waar staan de kerncentrales?
Nederland heeft drie kerncentrales. De grootste staat bij het Zeeuwse plaatsje Borssele. Daarnaast staan er in Delft en Petten (kern)onderzoekscentrales. In deze onderzoekscentrales staan kleine kernreactoren. Voor deze centrales gelden andere kilometerbepalingen in verband met het veel kleinere vermogen van de kernreactoren. Ook krijgen we tabletten voor de kerncentrales Doel, Mol en Tihange in België en Emsland in Duitsland. Ook de Duitse centrale heeft een kleiner vermogen en heeft dus een andere kilometerbepaling.
Beeld: Esri Nederland & Community Maps Contributors | GIS Competence Center - Ministerie van EZ, Ministerie van VWS
Meer informatie
Wilt u weten of u in aanmerking komt voor jodiumtabletten? Klik dan hier. Meer informatie vindt u op de website van de Rijksoverheid.
Opmerking beeld: De pillen in het beeld zijn een illustratie. De echte jodiumpillen zien er niet zo uit.
Bron: Rijksoverheid.nl
